Wat ik van een Border Collie leerde

12 dagen zomervakantie doorbrengen met een Border Collie puppy. Wat ik dacht dat een rustig intermezzo zou zijn, werd een heuse zomerschool. Ik leerde dat mijn wil geen wet is als de grondregels niet helder zijn. Iedereen heeft zijn 'space' daar moet je respect voor hebben en de basis om nieuwe dingen te leren: aandacht, nieuwsgierigheid en stilstaan. Met vallen en opstaan kwam ik tot de volgende lessen.

Les één op de eerste dag; Rico, mijn nieuwe metgezel wordt aan me overhandigd. Hij is rustig en oogt nieuwsgierig. De week ervoor ontving ik al enkele do's en dont's van zijn baasjes en ik had al eerder een puppy grootgebracht, kortom ik voelde me zelfzeker en ging de uitdaging met volle moed aan. Rico's baasje vertrekt en we gaan binnen. Wij eerst over de drempel en dan Rico, meteen de 'orde' laten zien! En hier begint de eerste vergissing: de orde laten zien, is niet hetzelfde als in de orde staan. Met orde bedoel ik: wie is de leider en wie is de volger? Ik wilde laten zien dat ik de leider was door als eerste de drempel van ons huis over te gaan en dan pas Rico binnen te laten komen en ik voelde me zelfzeker. Deze zelfzekerheid was dus onterecht. Wat gebeurde er? Rico komt het huis binnen, snuffelt over de hele woonkamer, gaat de tuin in en begint meteen op de buurthonden van twee huizen verder te blaffen, hij wil er zelfs heen en probeert over de scheiding die slechts heuphoog is te springen. Opeens gaan de rolluiken van de buren aan de andere kant open en Rico lijkt ook hier over de schutting te willen springen! Hij springt op ons tuinstel en staat klaar om via de trampoline van de buren te vliegen richting 'onverklaarbaar bizar geluid'. En ik? Ik wilde koste wat kost vermijden dat deze tot dan toe onbekende hond bij de buren zou belanden. Dus... Ik spring eveens op het tuinstel, grijp de halsband vast en roep 'Nee, Rico!' Ik hield er een lichte blessure en hartkloppingen aan over... Wat een spannend begin!

Wat ik nu besef tijdens dit schrijven? Ik had kort nagedacht over hoe ik me zou gedragen 'als leider', maar had niet de tijd genomen om na te denken hoe 'de ander' zich zou kunnen voelen en gedragen. Daarnaast had ik absoluut géén idee met wie ik te maken had! Hoe kan ik dan correct anticiperen? De eerste les werd gezet: Leer elkaar eerst rustig kennen. Wat zou ik dus doen mocht ik de tijd terugdraaien? Deze vraag vind ik trouwens een mooie leervraag. Het leven ontvouwt zich iedere dag en we kunnen niet steeds alles vanaf het eerste moment correct doen. De macht die wij als mensen wel hebben is om te fantaseren hoe we iets op een andere manier zouden kunnen aanpakken om daarmee een andere uitkomst te krijgen. Dus hierbij mijn fantasie: ik zou meer kennismakingstijd nemen. De leiband nog even aanlaten, Rico mee binnennemen en eerst met mij kennis laten maken (strelen, aankijken, mijn stem laten horen...) , dan met de kinderen in huis, dan de woonkamer onder mijn begeleiding rondgaan, dan de tuin en enkel wanneer hij rustig en bekomen is van het eerste nieuwe een stapje naar het volgende zetten. Ik ben dus overduidelijk in mijn valkuil getrapt van 'te snel gaan'. Afremmen en zaken stap voor stap laten ontwikkelen is duidelijk mijn uitdaging!

De link met het leiderschap in een organisatie? Beeld je
het volgende scenario in: Een leidinggevende ontvangt een nieuwe medewerker, hij geeft een stevige hand, loopt voorop, schouders achteruit en borstkas naar voren. De man laat de medewerker in zijn kantoor, lacht vriendelijk, maar stelt geen vragen. Hij gaat aan zijn bureau zitten en werkt verder aan de wekelijkse nieuwsbrief op zijn computer. Wanneer de medewerker hem vragend aankijkt, lacht de man vanachter zijn computer vriendelijk terug, maar geeft geen opdracht en stelt geen vragen.

Kun je het ongemakkelijke gevoel oproepen dat deze nieuwe medewerker ervaart? De gedachten 'wat moet ik nu doen'? Zal wellicht ook bij hem opkomen. Een onzekere, maar assertieve medewerker zal op onderzoek gaan en kijken wat er te doen valt. Hij onderneemt zelf actie zonder te weten of het dit is wat 'de baas' van hem verwacht. Een onzekere en verlegen medewerker zal eerder stilletjes blijven zitten en ongemakkelijk wachten op orders.

En dat is wat Rico bij mij ervaarde: geen rustige kennismaking, we gingen ervan uit dat hij wel 'gewoon zou meedoen' met ons huishouden, geen duidelijke instructies wat te doen. Rico is een assertieve hond en was onzeker. Vanuit zijn onzekerheid ondernam hij zelf acties.

"Maak uitgebreid tijd voor een kennismaking, stuur nieuwe medewerkers niet meteen het werkveld in, maak eerst persoonlijk contact. Beeld je in hoe het is om daar aan te komen en stel nieuwsgierige vragen."

‍

Die eerste rustige kennismaking is ontzettend belangrijk. Voor mens en dier. Mijn tip: maak uitgebreid tijd voor een kennismaking, neem nieuwe medewerkers niet meteen het werkveld in, maak eerst persoonlijk contact. Beeld je in hoe het is om daar aan te komen en stel nieuwsgierige vragen. Wanneer de eerste zenuwachtigheid eraf is, neem hem of haar dan pas mee naar de volgende fase, gun hem of haar een veilige snuffelfase, maar niet alles tegelijk.

Het geblaf van Rico in mijn tuin en zijn heftige reactie om op alles te reageren dat hij hoorde, was zijn manier om de controle te behouden in een voor hem onbekende en daarmee onveilige situatie. 'Als ik mij hier 'sterk' opstel, dan zal het gevaar wel wijken.' Dat is volgens Sykes Barbara, auteur van 'Understanding Border Collies', de gedachtengang van Rico. Maar heel eerlijk, deze gedachtengang gold ook voor mij bij het overnemen van deze jonge hond. Dit 'sterk willen zijn' zorgde er net voor dat ik voor Rico onveilig overkwam. Nieuwsgierigheid naar deze nieuwe samenwerking was meer op zijn plaats geweest!

‍